Terug naar de Olijfberg en de grens over naar de W

De vierde dag zijn we rustig begonnen. Eerst hebben we lekker uitgeslapen en daarna aan de Jaffastraat ergens heel erg uitgebreid ontbeten. Daarna zijn we over de Mahane Yehuda markt geslenterd en in de middag hebben we een taxi genomen naar de top van de Olijfberg. Hier staat de Pater Noster kerk die Jeroen nog graag wilde zien en waar we de eerste keer niet aan toegekomen zijn. Op deze plek zou Jezus zijn apostelen het Onze Vader geleerd hebben. In de kerk hangen muurtegels met het Onze Vader in maar liefst 160 talen. Vooral fenomenaal was het uitzicht over Jeruzalem dat je vanaf de tuin bij de kerk had!
Daarna zijn we via een tussendoor weggetje weer naar beneden gewandeld via de Dominus Flevit kerk en langs de prachtige Russisch Othodoxe Maria Magdalena kerk die helaas maar heel beperkte tijden te bezichtigen is. 's Avonds een heel gezellig plein met allemaal cafeetjes ontdekt, waar we ons prima vermaakt hebben. Zoals gezegd, houden ze hier ook wel van een feestje!

Dag vijf was een vrijdag, biddag voor de Moslims en 's avonds begint de Shabbat voor de Joden. Dat leek ons een mooie dag om naar Bethlehem te gaan. Bethlehem ligt op de West Bank en er wonen zo'n 30% Christenen en 70% Moslims. En geen Joden.
Gewapend met paspoort zijn wij in de Arabische bus naar Checkpoint 300 aan de rand van Bethlehem gestapt. Israel uit was geen enkel probleem. Eenmaal bij het Checkpoint was het een drukte van jewelste van mensen die erin en eruit wilden. Allemaal Moslims, geen enkele toerist. We hadden geen idee waar we heen moesten lopen- het waren daar allemaal zigzag hekken met prikkeldraad en overal bewogen de mensen heen. Gelukkig wezen de altijd hulpvaardige politie en militairen ons vriendelijk de weg, er werden zelfs deuren voor ons geopend die voor anderen gesloten bleven...
Eenmaal over de grens was het nog veel drukker: het leek wel of de uittocht begonnen was! Hele horden mensen kwamen aangelopen, richting Checkpoint. De straten waren echt bomvol met allemaal mensen, en taxi's. Ineens werd ons duidelijk dat iedereen onderweg was naar Jeruzalem, naar de Al Aqsa Moskee voor het vrijdaggebed. Jemig!
Wij begaven ons in tegengestelde richting naar het centrum van Bethlehem, en dat was nog een aardige wandeling. Het centrum zelf was niet groot en leek ook nog niet eeuwenoud, wat ook niet gek was, want ten tijde van Jezus was het een boeren gehucht en bestond de stad nog niet. We zijn naar de Church of Nativity geweest, de kerk die gebouwd is op de plek waar misschien Jezus geboren is. We hebben ons laten rondleiden door een gids, wat zeker de moeite waard was, al was het maar om de rij bij "de plek" te omzeilen. Naast de kerk lag de kerk waar met kerst altijd de nachtmis uitgezonden wordt en daar hebben we ook even binnen gekeken. Eigenlijk hadden we het toen wel gezien in Bethlehem en hebben we een taxi genomen naar het even verderop gelegen Herodium. Hier zijn de resten te zien van wat ooit een immens paleis van Herodes moet zijn geweest. Het meest intact was het ondergrondse systeem van tunnels en wateropslag. En ook hier was het uitzicht geweldig: we begrepen goed dat Herodes juist hier zijn optrekje had laten bouwen, zo op de top van de berg!
Na de ruïnes hebben we ons laten afzetten bij de bushalte om terug naar Jeruzalem te keren. We hadden nu een andere bus en hoefden niet via Checkpoint 300, maar via een Checkpoint op de snelweg. Ook dit was bijzonder. Eenmaal bij het Checkpoint stapten een aantal mensen uit en gingen in een rij naast de bus staan. De rest bleef zitten en er kwam een gewapende man in uniform de bus in om naar de paspoorten te kijken. Omdat wij vrij voorin zaten, had ik mijn pas zo snel niet uit de tas, maar dat was geen probleem want de man was ons al voorbij gelopen. Het was duidelijk dat wij volkomen oninteressant voor hem waren. De mensen naast de bus waren ook gecontroleerd en we konden weer verder naar Jeruzalem. Later begrepen we dat Palestijnen uit de bus moeten stappen voor controle. Zij mogen ook alleen maar met een vergunning Israël in reizen...
Nadat we ons opgefrist hadden, hebben we gewacht op de Shabbat hoorn die het begin van het weekend inluidt, of van het gebed. De reisgids beloofde spektakel dus zijn we de straat opgegaan en inderdaad, van alle kanten kwamen mensen aangestroomd. Allemaal in hun zondagse, eh, Shabbat-beste kleren. Heel erg veel pijpenkrullen en hoedjes ook, in allerlei soorten en maten. De mensen kwamen overal vandaan maar gingen naar dezelfde plek: de klaagmuur. Wij lopen normaal vanaf de Jaffapoort de kortste route rechtdoor, maar deze stroom nam een andere (om)weg. Wij denken dat ze dit deden omdat deze weg volledig door de Joodse wijk liep en onze kortste weg door de islamitische wijk. Het werd steeds drukker in de straatjes en Jeroen begon zich ongemakkelijk te voelen en wilde terug. Blij ben ik echter dat ik mijn zin doorgezet heb en we de mensen zijn blijven volgen naar hun bestemming. Het plein bij de muur stond bomvol uitgelaten mensen, zingend, dansend, lachend, feestend. Mensen dansten en zongen in kringen, andere hosten in kleinere groepen, weer anderen zaten rustig langs de kant de Thora te lezen, en velen stonden gewoon te kletsen. We waren overigens niet helemaal de enige toeristen. Maar sowieso voelden we ons niet bekeken, zoals we ons in Egypte wel vaak gevoeld hebben. Het was een hele bijzondere avond.
We verwachtten dat de restaurants gesloten waren, maar in het modernere centrum bij ons hotel was er van alles gelukkig wel open. We hebben nog weer op het leuke pleintje gezeten en zijn vroeg naar bed gegaan voor de excursie de volgende dag!